วัดโพธิ์เสมาราม หรือวัดบ้านก้อม อยู่ในอาณาเขตเมืองฟ้าแดดสูงยาง ไม่ไกลจากพระธาตุยาคู เป็นวัดโบราณ เป็นวัดเก่าที่ชาวบ้าน ได้นำใบเสมาหินสมัยทวาราวดี ที่ขุดพบมารวบรวมไว้จำนวนมาก มีใบเสมาหินขนาดใหญ่ที่อาจถือเป็นเอกลักษณ์ของอีสานเนื่องจากแทบจะไม่พบในภาคอื่นเลย ใบเสมาที่พบในเมืองฟ้าแดดสงยางมีความโดดเด่น คือ นิยมแกะสลักภาพเล่าเรื่องราวพุทธประวัติและชาดก มีใบเสมาจำลองหลักที่งดงามและสมบูรณ์ที่สุด สลักภาพพุทธประวัติตอนพระพุทธเจ้าเสด็จกลับจากกรุงบิลพัสดุ์พร้อมด้วยพระเจ้าสุทโธทนะ พระราหุล และนางยโสธราพิมพา เข้าเฝ้าแสดงสักการะอย่างสูงสุดด้วยการสยามพระเกศาเช็ดพระบาทพระองค์พระพุทธเจ้า เรียกเสมาหินภาพ พิมพาพิลาป ซึ่งใบเสมาหลักนี้ของจริงอยู่ที่พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติขอนแก่น

ใบเสมาฟ้าแดดสงยาง

          เมืองฟ้าแดดสงยาง เป็นเมืองโบราณมีแผนผังคล้ายใบเสมา มีคูน้ำคันดินล้อมรอบ จากการศึกษาบริเวณโนนเมืองเก่าพบว่ามีชุมชนโบราณเข้ามาอยู่อาศัยตั้งแต่พุทธศตวรรษที่ 3 และเมื่อวัฒนธรรมทรารวดี แผ่เข้ามาในช่วงพุทธศตวรรษที่ 11-16 จึงมีการกระจายตัวมาอยู่นอกบริเวณโนนเมืองเก่า และมีอาศัยต่อเนื่องมาจนถึงสมัยอยุธยาทั้งสองพื้นที่


ใบเสมาที่ไม่ได้สลัก” ถูกเรียงรายตามทางเดินวัดโพธิ์ชัยเสามาราม ไว้ให้
          เมืองฟ้าแดดสงยาง ชาวบ้านนิยมเรียกว่าเมืองเสมา เพราะพบใบเสมาหินทรายจำนวนมากทั้งในตัวเมืองและนอกเมือง บางส่วนยังอยู่ที่เดิม บางส่วนเก็บไว้ที่วัดโพธิ์ชัยเสมาราม และบางส่วนอยู่ที่พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ ขอนแก่น

          ใบเสมาที่เมืองฟ้าแดดสงยางเป็นใบเสมาศิลปะทวารวดี อายุราวพุทธศตวรรษ 14 - 15 มีทั้งแบบสลักลวดลายแยยเรียน การสร้างใบเสมานั้นอาจเพื่อใช้ปักแสดงเขตศักดิ์สิทธิ์ ทางศาลนาหรือเพื่อเป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์สำหรับเคารพบูชา โดยรูปร่างใบเสมาอาจแบ่งเป็น 3 แบบใหญ่ๆ ได้ แบบแท่งหินธรรมชาติ แบบแผ่นหิน และแบบแท่งหิน

          นอกจากใบเสมาสลักแล้ว ยังมีโบราณสถานศิลปะทวารวดีที่โดดเด่นอีก นั่นก็คือ ”พระธาตุยาคู” ซึ่งเป็นเจดีย์ขนาดใหญ่ที่สุดในบรรดาเจดีย์ทั้ง 14 องค์ ที่พบในเมืองฟ้าแดดสงยาง เป็นศิลปะสมัยทวารวดี ก่อด้วยอิฐขนาดใหญ่ ไม่สอปูน นับเป็นโบราณสถานที่ยังคงสภาพสมบูรณ์แม้กาลเวลาจะล่วงเลยมานานหลายศตวรรษ

          จะเห็นได้ว่าในแต่ละยุคสมัยมีเอกลักษณ์ในศิลปะที่สร้างสรรค์ออกมาได้อย่างงดงาม แม้กาลเวลาจะผ่านมานาน ความงดงามเหล่านี้ก็ไม่ได้หายไปไหน หากเพียงเราได้มีจิตสำนึกอนุรักษ์และปกป้องไว้ เหล่าลูกหลานรุ่นหลังของเราก็สามารถเชยชมมรดกล้ำค่านี้ได้ตราบนานเท่านาน

เมืองฟ้าแดดสงยางและวัดโพธิ์ชัยเสมาราม ตั้งอยู่ที่ บ้านเสมา(บ้านก้อม) ตำบลหนองแปน อำเภอกมลาไสย จังหวัดกาฬสินธุ์
สอบถามข้อมูลเพิ่มเติม กลุ่มเผยแพร่และประชาสัมพันธ์ สำนักบริหารกลาง กรมศิลปากร โทร.0-2222-0934, 0-2224-3050

ขอขอบคุณข้อมูลจาก :  Manager